Transgraniczne przemieszczanie odpadów z Ukrainy do Polski jest prawnie dopuszczalne i dość powszechne. Ukraina nie należy to UE, jest jednak stroną Konwencji Bazylejskiej, która w sposób ogólny reguluje kwestie transgranicznego przemieszczania odpadów.

Transgraniczne przemieszczanie odpadów w Ukrainy do Polski w świetle rozporządzenia Nr 1013/2006

W świetle rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 190, str. 1 z późn. zm.) dopuszczalny jest przywóz odpadów z Ukrainy do Polski. Transgraniczne przemieszczanie odpadów wymaga dochowania odpowiednich procedur. Procedury te są różne w zależności od rodzaju przewożonych odpadów (lista zielona lub bursztynowa) oraz procesu, jakim zostać poddane odpady (odzysk lub unieszkodliwianie).

Mając na uwadze art. 43 i 45 rozporządzenia Nr 1013/2006 w związku z art. 42 tego rozporządzenia, w skrócie należy wskazać, że przywóz odpadów (import) z Ukrainy do Polski odbywa się na zasadach uregulowanych przez przepisy tytułu II rozporządzenia Nr 1013/2006 (art. 3 i nast.), z modyfikacjami wynikającymi z art. 42 rozporządzenia, czyli:

• import do Polski w celu unieszkodliwiania:

– dla wszystkich odpadów – procedura uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody, z modyfikacją przewidzianą w art. 42 rozporządzenia Nr 1013/2006 (termin na wydanie zgody na transgraniczne przemieszczanie odpadów wydłużony z 30 do 60 dni).

• import do Polski w celu odzysku:

– lista zielona – procedura informowania,

– lista bursztynowa i odpady spoza listy (nieujęte w żadnym z załączników), zmieszane odpady komunalne – procedura uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody z modyfikacjami z art. 42 rozporządzenia Nr 1013/2006 (np. termin na wydanie zgody na transgraniczne przemieszczanie odpadów wydłużony z 30 do 60 dni).

Transgraniczne przemieszczanie odpadów z listy zielonej

Procedura informowania jest dużo mniej skomplikowana, aniżeli procedura zgłoszenia i zgody. Uregulowana została w art. 18 rozporządzenia 1013/2006. Sprowadza się ona do tego, że do transportu odpadów podlegających tej procedurze należy dołączyć wypełniony dokument określony w załączniku VII do rozporządzenia Nr 1013/2006 (annex VII).

Oprócz tego organizator przemieszczenia (podmiot ukraiński) oraz odbiorca odpadów (podmiot polski, może to być pośrednik) muszą zawrzeć umowę dotyczącą transgranicznego przemieszczania odpadów, spełniającą wymogi określone w art. 18 ust. 2 rozporządzenia Nr 1013/2006. Kopię umowy należy okazać zainteresowanym organom na ich żądanie (dla bezpieczeństwa najlepiej dołączyć ją do przemieszczenia).

Nielegalne transgraniczne przemieszczanie odpadów

Jeżeli chodzi o odpowiedzialność administracyjną za nielegalne transgraniczne przemieszczanie odpadów (tj. administracyjne kary pieniężne, które wymierza WIOŚ w oparciu o polską ustawę), stosuje się je w przeważającej mierze wtedy, gdy organy zakwestionują klasyfikację odpadów – jeżeli okaże się, że przemieszczane odpady należą tak naprawdę do listy bursztynowej, a nie do zielonej, a zatem nie obowiązywała je procedura informowania tylko procedura uprzedniego zgłoszenia i zgody właściwych organów (państwa wysyłki i odbioru).

Czy instalacja odzysku ponosi karę na nielegalne transgraniczne przemieszczanie odpadów?

Odbiorca odpadów to nie zawsze ten sam podmiot co instalacja odzysku (pozycja nr 7 annex VII). Pisałam o tym tutaj.

Przepisy polskiej ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (która doprecyzowuje kwestie przemieszczenia wskazane w rozporządzeniu Nr 1013/20206, w szczególności kary) przewiduje odpowiedzialność:

• odbiorcy odpadów – jest to podmiot podany w pozycji nr 2 (annex VII)
• wysyłającego odpady (pozycja nr 1 annex VII),
• ewentualnie transportującego odpady (pozycja nr 5 annex VII).

Instalacja odzysku (jeśli nie jest jednocześnie odbiorcą odpadów) nie podlega karaniu w ramach transgranicznego przemieszczania odpadów – jeżeli w procedurze coś zostało niedochowane, to w zależności od okoliczności i uchybienia odpowiada za to albo odbiorca, albo transportujący, albo wysyłający.

Jeśli zamierzasz zorganizować transgraniczne przemieszczanie odpadów warto dokładnie zbadać rodzaj odpadów ora procedury, którym będzie podlegać to przemieszczenie.