Odpust zupełny i cząstkowy – warunki uzyskania

Skutki grzechów

Aby zrozumieć tę naukę i praktykę Kościoła, trzeba zobaczyć, że grzech ma podwójny skutek. Grzech ciężki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do życia wiecznego, którego pozbawienie nazywa się „karą wieczną” za grzech.

Każdy grzech, nawet powszedni, powoduje ponadto nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, które wymaga oczyszczenia, albo na ziemi, albo po śmierci, w stanie nazywanym czyśćcem. Takie oczyszczenie uwalnia od tego, co nazywamy „karą doczesną” za grzech. Obydwie kary nie mogą być traktowane jako rodzaj zemsty, którą Bóg stosuje od zewnątrz, ponieważ wypływają one jakby z samej natury grzechu.

Nawrócenie, które pochodzi z żarliwej miłości, może doprowadzić do całkowitego oczyszczenia grzesznika, tak że nie pozostaje już żadna kara do odpokutowania (KKK 1472)

Przebaczenie grzechu i przywrócenie komunii z Bogiem pociągają za sobą odpuszczenie wiecznej kary za grzech. Pozostają jednak kary doczesne. Chrześcijanin powinien starać się, znosząc cierpliwie cierpienia i różnego rodzaju próby, a w końcu godząc się spokojnie na śmierć, przyjmować jako łaskę doczesne kary za grzech. Powinien starać się przez dzieła miłosierdzia i miłości, a także przez modlitwę i różne praktyki pokutne uwolnić się całkowicie od „starego człowieka” i „przyoblec człowieka nowego”. (KKK 1473)

Otrzymujemy pomoc w drodze do zbawienia

Chrześcijanin, który stara się oczyścić z grzechu i uświęcić się z pomocą łaski Bożej, nie jest pozostawiony sam sobie. „Życie poszczególnych dzieci Bożych łączy się przedziwną więzią w Chrystusie i przez Chrystusa z życiem wszystkich innych braci chrześcijan w nadprzyrodzonej jedności Mistycznego Ciała Chrystusa jakby w jednej mistycznej osobie”. (KKK 1474)

W komunii świętych „między wiernymi, czy to uczestnikami niebieskiej ojczyzny, czy to pokutującymi w czyśćcu za swoje winy, czy to pielgrzymującymi jeszcze na ziemi, istnieje więc trwały węzeł miłości i bogata wymiana wszelkich dóbr”. W tej przedziwnej wymianie świętość jednego przynosi korzyść innym o wiele bardziej niż grzech jednego może szkodzić innym. I tak odwołanie się do komunii świętych pozwala skruszonemu grzesznikowi wcześniej i skuteczniej oczyścić się od kar za grzech. (KKK 1475)

Duchowe dobra płynące z komunii świętych nazywamy także skarbcem Kościoła. „Nie jest on zbiorem dóbr, gromadzonych przez wieki na kształt materialnych bogactw, lecz nieskończoną i niewyczerpaną wartością, jaką mają u Boga zadośćuczynienia i zasługi Chrystusa Pana, ofiarowane po to, by cała ludzkość została uwolniona od grzechu i doszła do łączności z Ojcem. Stanowi go sam Chrystus Odkupiciel, w którym są i działają zadośćuczynienia i zasługi płynące z Jego odkupienia”. (KKK 1476)

„Poza tym do tego skarbca należy również rzeczywiście niewyczerpana, niewymierna i zawsze aktualna wartość, jaką mają przed Bogiem modlitwy i dobre uczynki Najświętszej Maryi Panny i wszystkich świętych, którzy idąc śladami Chrystusa, dzięki jego łasce, uświęcili samych siebie i wypełnili posłanie otrzymane od Ojca. W ten sposób, pracując nad własnym zbawieniem, przyczynili się również do zbawienia swoich braci w jedności Mistycznego Ciała”. (KKK 1477)

Odpusty od Boga za pośrednictwem Kościoła

Darowanie kary otrzymuje się za pośrednictwem Kościoła, który mocą udzielonej mu przez Chrystusa władzy związywania i rozwiązywania działa na rzecz chrześcijanina i otwiera mu skarbiec zasług Chrystusa i świętych, by otrzymać od Ojca miłosierdzia darowanie kar doczesnych, jakie należą się za grzechy. W ten sposób Kościół chce nie tylko przyjść z pomocą chrześcijaninowi, lecz także pobudzić go do czynów pobożności, pokuty i miłości. (KKK 1478)

Ponieważ wierni zmarli, poddani oczyszczeniu, także są członkami tej samej komunii świętych, możemy pomóc im, między innymi, uzyskując za nich odpusty, by zostali uwolnieni od kar doczesnych, na które zasłużyli swoimi grzechami. (KKK 1479)

Pięć warunków zyskania odpustu zupełnego

Odpust zupełny może zyskać osoba ochrzczona, będąca w jedności z Kościołem spełniając pięć warunków podanych przez Kościół. Żeby zyskać odpust zupełny muszą być spełnione wszystkie pięć warunków. Kolejność spełnienia tych warunków nie jest ważna. Najważniejsze jest by przez cały ten czas, (dzień) być w stanie łaski uświęcającej.

1. Stan łaski uświęcającej.
   Spowiedź św. sakramentalna; jedna spowiedź wystarczy dla uzyskania kilku czy nawet kilkunastu odpustów, warunkiem jest by zawsze, za każdym razem być w stanie łaski uświęcającej.
2. Wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu nawet powszedniego.
   Chodzi tutaj o samo przywiązanie, o radykalne zerwanie z jakąkolwiek sposobnością, o której wiemy, że może prowadzić nas do grzechu, nawet lekkiego; odrzucenie przywiązania do naszych słabości, złych skłonności, nałogów itp. W tym dniu powinniśmy prosić Pana Boga żeby dał nam siłę aby mogliśmy przezwyciężyć wszystkie te nasze słabości, które mogą nas zniewalać.
3. Komunia św. – warunkiem jest przystąpienie tego dnia do Komunii św.
4. Dzieło odpustowe, czyn odpustowy.
5. Modlitwa w intencjach Ojca św.
   Jest to modlitwa, która wspiera intencje Ojca św., które nosi w swoim sercu; wystarczy tutaj odmówić modlitwę „Ojcze nasz i Zdrowaś Mario” lub jakąkolwiek inną modlitwę w tych intencjach.

Nie marnuj odpustów!

Nie zmarnuj szansy zyskania wielu odpustów w ciągu jednego dnia przez brak właściwej intencji. Dobrze jest, gdy taką intencję wzbudzisz w sobie na początku dnia, np. słowami: „Panie Boże mój pragnę dzisiaj zyskać wszystkie odpusty, jakich dostąpić mogę i ofiaruję je … „( należy tutaj dokonać wyboru) lub: „Panie Boże mój pragnę przez to dzieło odpustowe ….. zyskać odpust zupełny i ofiaruję go …..”

Odpust zupełny możesz zyskiwać codziennie

Kościół podaje nam pięć dzieł odpustowych, które umożliwiają nam zyskanie odpustu zupełnego każdego dnia:

1. Czytanie i rozważanie przynajmniej przez pół godziny dowolnego fragmentu pisma św.
2. Odmówienie jednej części Różańca św., wspólnie z kimś w dowolnym miejscu.
   Jeżeli odmawiam tę modlitwę różańcową sam to dla zyskania odpustu zupełnego muszę go odmówić przed Najświętszym Sakramentem, tzn. w kościele, kaplicy gdzie znajduje się tabernakulum z Najświętszym Sakramentem.
3. Odmówienie koronki do Miłosierdzia Bożego przed Najświętszym Sakramentem.
   • Warunkiem tutaj jest tak jak przy modlitwie różańcowej odmawianej samemu, obecność Najświętszego Sakramentu w tabernakulum w kościele lub kaplicy.
   • Najświętszy Sakrament nie musi być wystawiony, wystarczy sama obecność w tabernakulum.
4. Adoracja Najświętszego Sakramentu przynajmniej przez pół godziny w kościele lub kaplicy.
5. Odprawienie Drogi Krzyżowej w kościele, kaplicy lub na kalwarii, także przy stacjach drogi krzyżowej erygowanej, poświęconej.
   • Dla zyskania odpustu można tutaj samemu przejść przez wszystkie stacje.
   • Dla osoby chorej przykutej do łóżka – dziełem odpustowym może być tutaj rozważanie przynajmniej przez pół godziny Męki Pańskiej.

Odpust Zupełny – dzieła

Dzieła obdarzone odpustem zupełnym

1. Adoracja Najświętszego Sakramentu trwająca przynajmniej pół godziny.

2. Pobożne przyjęcie Błogosławieństwa Papieskiego udzielanego Miastu i Światu (możesz go wysłuchać choćby tylko przez radio).

3. Nawiedzenie cmentarza w dniach od 1 do 8 listopada połączone z modlitwą za zmarłych
– choćby tylko w myśli za zmarłych (odpust ten może być ofiarowany tylko za dusze w czyśćcu cierpiące);
– w pozostałe dni roku – odpust cząstkowy.

4. Pobożny udział w obrzędzie liturgicznym w Wielki Piątek i ucałowanie krzyża.

5. Udział w ćwiczeniach duchowych trwających przynajmniej przez trzy dni.

6. Publiczne odmówienie Aktu Wynagrodzenia w uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego.

7. Publiczne odmówienie Aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi w uroczystość Chrystusa Króla.

8. W uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła, każdy kto pobożnie używa przedmiotu religijnego (krzyża, różańca, szkaplerzna, medalika) poświęconego przez Papieża lub Biskupa i w tym dniu odmówi Wyznanie Wiary.

9. Wysłuchanie w czasie misji kilku kazań i udział w uroczystym ich zakończeniu.

10. Przystąpienie po raz pierwszy do Komunii św. lub udział w takiej pobożnej ceremonii.

11. Odprawienie pierwszej Mszy św. lub pobożne uczestnictwo w niej.

12. Odmówienie różańca w kościele, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej (należy odmówić przynajmniej jedną część, jednakże pięć dziesiątek w sposób ciągły, z modlitwą ustną należy połączyć pobożne rozważanie tajemnic, w publicznym odmawianiu tajemnice winne być zapowiadane zgodnie z zatwierdzoną miejscową praktyką, w odmawianiu prywatnym wystarczy, że wierny łączy z modlitwą ustną rozważanie tajemnic).

13. Odnowienie przez kapłana w 25-, 50-, 60-lecie święceń kapłańskich postanowienia wiernego wypełniania obowiązków swojego powołania, uczestniczenie w Mszy św. jubileuszowej.

14. Czytanie i rozważanie Pisma św. z szacunkiem należnym słowu Bożemu, przynajmniej przez pół godziny.

15. Nawiedzenie kościoła, w którym trwa Synod diecezjalny i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”.

16. Odmówienie w sposób uroczysty hymnu „Przed tak wielkim Sakramentem” w Wielki Czwartek.

17. Odmówienie w sposób uroczysty hymnu „Przed tak wielkim Sakramentem” w uroczystość Bożego Ciała.

18. Publiczne odmówienie hymnu: „Ciebie Boże wielbimy” w ostatnim dniu roku.

19. Publiczne odmówienie hymnu „Przybądź Duchu Stworzycielu” w Nowy Rok i w Zesłanie Ducha Świętego.

20. Pobożne odprawienie Drogi Krzyżowej (przed stacjami prawnie irygowanymi, połączone z rozważaniem Męki i Śmierci Chrystusa i przechodzeniem od stacji do stacji; w publicznym odprawianiu wystarczy przechodzenie prowadzącego).

21. Pobożne nawiedzenie kościoła w święto tytułu i dnia 2 sierpnia (odpust Porcjunkuli) i odmówienie „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”.

22. Pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w dniu jego konsekracji i odmówienie „Ojcze Nasz” i „Wierzę w Boga”.

23. Pobożne nawiedzenie kościoła w Dniu Zadusznym i odmówienie „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga” (odpust ten może być ofiarowany tylko za dusze w czyśćcu cierpiące).

24. Pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w święta Założyciela i odmówienie „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”.

25. Udział w czynności świętej, której przewodniczy wizytator w czasie odbywania wizytacji pasterskiej.

26. Odnowienie przyrzeczeń chrztu św.
– w czasie nabożeństwa Wigilii Paschalnej lub
– w rocznicę swego chrztu.

27. Pobożne nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga” w:
– święto tytułu,
– jakiekolwiek święto nakazane,
– raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego.

28. Udział w świętych czynnościach sprawowanych w kościołach stacyjnych w Rzymie w określonych dniach roku zaznaczonych w Mszale Rzymskim.

29. Odmówienie modlitwy: „Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu”
– po komunii św. przed obrazem Jezusa Chrystusa w każdy piątek Wielkiego Postu i w Wielki Piątek;
– w pozostałe dni roku – odpust cząstkowy.

30. Posługiwanie się przedmiotami pobożności (krucyfiksem, krzyżem, szkaplerzem, medalikiem),
– jeżeli są pobłogosławione przez Papieża, ewentualnie przez biskupa, jeśli w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, odmówimy wyznanie wiary (jakąkolwiek formułę);
– natomiast posługując się tymi przedmiotami pobłogosławionymi przez kapłana lub diakona – odpust cząstkowy.

31. W momencie śmierci,o ile nie ma kapłana, który udzieliłby sakramentów i błogosławieństwa papieskiego, można odmówić jakąkolwiek modlitwę, o ile wierny miał za życia zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw (w tym wypadku wymieniony warunek zastępuje trzy zwyczajne warunki uzyskania odpustu zupełnego), dla uzyskania tego odpustu chwalebną rzeczą jest posługiwać się krucyfiksem lub krzyżem.

Dwa specjalne odpusty dla Polski

Dla naszego kraju zostały zatwierdzono dwa dodatkowe odpusty zupełne.

32. Udział w nabożeństwie Gorzkich Żalów jeden raz w Wielkim Poście w jakimkolwiek kościele na terenie Polski.

33. Nawiedzenie dowolnej bazyliki mniejszej w następujące dni:
– w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca),
– w święto tytułu,
– w dniu 2 sierpnia (odpust „Porcjunkuli”),
– jeden raz w ciągu roku w dniu określonym według uznania.

Dekret o związaniu odpustów z Koronką do Miłosierdzia Bożego

12 stycznia 2002

Penitencjaria Apostolska na mocy uprawnień specjalnie udzielonych jej przez Papieża chętnie przyjmuje przedstawioną prośbę i postanawia, co następuje:

• Odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami (mianowicie sakramentalna spowiedź, Komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach Ojca Świętego) udziela się w granicach Polski wiernemu, który z duszą całkowicie wolną od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu pobożnie odmówi Koronkę do Miłosierdzia Bożego w kościele lub kaplicy wobec Najświętszego Sakramentu Eucharystii, publicznie wystawionego lub też przechowywanego w tabernakulum.
• Jeżeli zaś ci wierni z powodu choroby (lub innej słusznej racji) nie będą mogli wyjść z domu, ale odmówią Koronkę do Miłosierdzia Bożego z ufnością i z pragnieniem miłosierdzia dla siebie oraz gotowością okazania go innym, to pod zwykłymi warunkami również zyskują odpust zupełny, z zachowaniem przepisów co do mających przeszkodę, zawartych w normach 24 i 25 Wykazu odpustów. (.Enchiridii Indulgentiarum.).
• W innych zaś okolicznościach odpust będzie cząstkowy. Niniejsze zezwolenie zachowa wieczystą ważność, bez względu na jakiekolwiek przeciwne zarządzenia.

+ Alojzy de Magostris
Arcybiskup tyt. Novenris
Pro-Penitencjarz Większy